Những người Ả Rập khi lần đầu tiên thưởng thức cà phê, liệu họ có thấu hiểu bản chất và cơ chế hoạt động kỳ diệu của thức uống này? Chắc hẳn là không! Phải đến nhiều thế kỷ sau, các nhà khoa học mới tách chiết được hợp chất đặc biệt này từ cà phê và đặt tên cho nó - Caffeine.
 Năm 1820, nhà hóa học F. Runge ghi dấu ấn lịch sử khi trở thành người đầu tiên cô lập thành công Caffeine từ hạt cà phê. Ở điều kiện bình thường, Caffeine tinh khiết tồn tại dưới dạng bột kết tinh màu trắng, không mùi nhưng mang vị đắng đặc trưng. Nhìn vào những tinh thể Caffeine, ta dễ dàng liên tưởng đến hình ảnh tuyết lấp lánh. Tuy nhiên, điều đặc biệt là ở nhiệt độ cao, Caffeine có thể chuyển trực tiếp từ trạng thái rắn sang hơi mà không cần trải qua giai đoạn hóa lỏng như nước.
 Hơn thế nữa, cái tên "Caffeine" thoạt nhìn tưởng chừng đơn giản, nhưng lại không hề hé mở bất kỳ thông tin nào về bản chất hóa học của nó. Chỉ đến khi các nhà khoa học phân loại Caffeine vào nhóm Alkaloid - một loại hợp chất hữu cơ, bí ẩn về cấu trúc và chức năng của nó mới dần được hé mở.
 Đoạn văn bản gốc được viết khá súc tích, tập trung vào việc giới thiệu Caffeine và đặc tính của nó. Để tăng tính trôi chảy và thu hút người đọc, bản viết lại đã được bổ sung thêm một số chi tiết miêu tả và liên tưởng sinh động, đồng thời điều chỉnh cấu trúc câu văn cho mượt mà hơn.
 

Caffeine: Khám phá hay bản năng?

Ẩn mình trong thiên nhiên như một khối Rubik đa chiều, Caffeine lặng lẽ chờ đợi con người khám phá. Nó không chỉ hiện diện trong cà phê mà còn ẩn mình trong vô số lớp vỏ bọc khác nhau trên khắp thế giới.
Từ Châu Phi, người Sudan sử dụng chiết xuất từ hạt kola để thu nhận lợi ích của Caffeine. Ở Nam Phi, bộ lạc bản địa lại tìm đến cây bụi cyclopia và pha trà từ lá của nó. Tại khu vực Amazon, người thổ dân rang Paullinia cupana để có nguồn Caffeine thay thế, gọi là "Guarana". Thậm chí, người Brazil và Paraguay từ lâu đã quen thuộc với loại nước pha từ lá Holly - một nguồn Caffeine khác.
Điều kỳ diệu là dù vô hình vô sắc (chỉ tồn tại dưới dạng hợp chất), Caffeine vẫn được con người nhận thức và sử dụng. Không cần khoa học can thiệp, họ đã tự mình tìm kiếm và tận dụng nguồn năng lượng này.
Tuy nhiên, trong số vô vàn nguồn Caffeine khác nhau, chỉ có cà phê mới tạo nên ảnh hưởng to lớn đến nền văn minh. Hạt cola của Sudan, dù chứa nhiều Caffeine hơn, nhưng không thể sánh được với Coffea arabica - nguồn gốc của cà phê Arabica. Xuất phát từ Ethiopia, cây cà phê được người Ả Rập phát hiện và khai thác đầu tiên, đánh dấu bước ngoặt trong lịch sử văn minh nhân loại.

Năng lượng cho thể chất và tinh thần: Caffeine như một "pháo đài"

Liệu Caffeine có thực sự là "đồng minh" cho cơ thể hay không? Khi vượt qua ngưỡng nhất định, nó kích thích hệ thần kinh trung ương, não bộ và tủy sống, dẫn đến sự hưng phấn và tăng cường hoạt động của nhiều cơ quan trong cơ thể.
Tác động của Caffeine:
👉 Mở rộng mạch máu: Giúp vận chuyển oxy và chất dinh dưỡng hiệu quả hơn.
👉 Kích thích trung tâm hô hấp: Giúp trao đổi khí tốt hơn.
👉 Tăng cường hoạt động tim: Cải thiện lưu thông máu.
👉 Giảm co thắt cơ bắp: Giúp cơ bắp hoạt động hiệu quả hơn và giảm mệt mỏi.
👉 Thúc đẩy tiêu hóa: Hỗ trợ hệ tiêu hóa hoạt động tốt hơn.
Nhà sinh lý học người Mỹ Horatio Wood đã nghiên cứu tác dụng của Caffeine đối với hệ tuần hoàn và cơ bắp. Ông kết luận rằng Caffeine giúp cơ bắp co bóp mạnh mẽ hơn và hoạt động hiệu quả hơn với cùng lượng năng lượng.
Caffeine đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy năng lượng cho cả thể chất và tinh thần. Nó là nguyên nhân chính dẫn đến sự gia tăng mạnh mẽ của các quán cà phê trong thời kỳ cách mạng công nghiệp.

Cà phê - Nền tảng cho nền văn minh thức tỉnh

Mặc dù hàng trăm ngàn người đã được nghiên cứu bởi Horatio Wood và các nhà khoa học khác trong thế kỷ 20, con số này vẫn nhỏ bé so với hàng triệu người trên thế giới đã thưởng thức cà phê từ thời kỳ đầu hiện đại, bắt nguồn từ Ả Rập và sau đó lan rộng khắp nơi. Cà phê đã mang đến một sự thay đổi mang tính toàn cầu, tác động đến cả thể chất và tinh thần của con người. Sự kích thích mà nó mang lại đã góp phần kiến tạo nên lịch sử.
Quán cà phê thời kỳ đầu là nơi tụ tập của những "nhà tư tưởng" - hình ảnh một quán cà phê Espresso tại New York, Ảnh của Marjory Collins, tháng 8 năm 1942
Thành phố New York ngày nay, với những tòa nhà chọc trời và nhịp sống hối hả, khác biệt hoàn toàn so với Rome vào năm 1300. Có nhiều lý do cho sự khác biệt này, nhưng một trong những yếu tố quan trọng nhất là sự ra đời của cà phê. Nó đã mở rộng ngày làm việc của con người từ 12 giờ lên 24 giờ (theo lý thuyết).
(Trích từ Heinrich Eduard Jacob, Coffee – The Epic of a Commodity)
Phát minh ra cà phê có tầm quan trọng tương đương với điện thoại hay kính hiển vi. Nhờ những phát minh này, con người có thể khám phá thế giới rộng lớn và những điều nhỏ bé khó tin. Cà phê đã tác động mạnh mẽ đến khả năng hoạt động của bộ não con người. Trong hàng ngàn năm trước khi cà phê xuất hiện, công việc thường xuyên bị gián đoạn bởi sự mệt mỏi của người lao động. Trước khi có cà phê, những công việc đòi hỏi sự chính xác cao và tập trung trong thời gian dài là điều không thể, ngoại trừ một số ít cá nhân có ý chí phi thường.
Sự ra đời của cà phê đã mở ra cánh cửa cho vô số người, không chỉ thiên tài, khám phá tiềm năng to lớn của bộ não mình. Toán học, hóa học, vật lý, y học,... tất cả các lĩnh vực khoa học này và các ngành học phụ trợ của nó, trong thời cổ đại, chỉ được nghiên cứu và dẫn dắt bởi một số ít cá nhân. Lý do là vì rượu bia, vốn phổ biến trong xã hội thời bấy giờ, lại có tác dụng làm suy giảm khả năng tư duy. Nền văn minh sùng bái rượu cồn của Hy Lạp cổ đại đã khiến nhiều người tài năng sa vào con đường sai lầm.
Cà phê đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy sự phát triển của nền văn minh loài người. Nó đã mang đến nguồn năng lượng mới, giúp con người khai phá tiềm năng và kiến tạo nên những điều phi thường.
Tài liệu tham khảo: FORBES, PRIMECOFFEA